Zarządzanie stresem w miejscu pracy

Stres w miejscu pracy to zjawisko, które dotyka coraz większą liczbę zatrudnionych, tak naprawdę bez względu na wykonywany zawód. Wpływa on nie tylko na wydajność pracownika, ale także na jego zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Pomimo, że całkowite wyeliminowanie stresu z naszego życia jest wręcz niemożliwe, to rozwiązaniem może być właściwe podejście do tego problemu. Odpowiednie zarządzanie stresem w miejscu pracy staje się zatem nie tylko obowiązkiem, ale i koniecznością, która może przynieść korzyści zarówno pracownikom jak i całym organizacjom.

Czym jest stres w miejscu pracy?

Stres w miejscu pracy odnosi się do reakcji organizmu na różnorodne wyzwania i presje, które występują w środowisku zawodowym. Może on wynikać z wielu czynników, takich jak nadmierna liczba obowiązków, niewłaściwe zarządzanie czasem czy problemy z relacjami w zespole. Każdy pracownik ma swoje indywidualne granice tolerancji na stres, dlatego odczucia każdego z nich mogą się znacznie różnić. Przewlekły stres może prowadzić nie tylko do obniżenia jakości pracy, ale także wypalenia zawodowego, a nawet poważnych problemów zdrowotnych. 

Pomimo negatywnych skojarzeń warto jednak wiedzieć, że w nie każdym przypadku stres jest negatywny. Niekiedy może on działać mobilizująco i motywująco wpływając pozytywnie na jakość i efektywność wykonywanej pracy. 

Przyczyny stresu w miejscu pracy

Stres w miejscu pracy jest zjawiskiem powszechnym. Może mieć różnorodne źródła i wpływać negatywnie na zdrowie i samopoczucie pracowników. Aby zrozumieć, dlaczego stres staje się tak istotnym problemem w środowisku zawodowym, warto przyjrzeć się najczęstszym przyczynom, które go wywołują.

Nadmiar obowiązków

Wiele osób zmaga się z nadmiarem obowiązków, co staje się jedną z głównych przyczyn stresu w pracy. Gdy pracownicy czują się przytłoczeni, ich wydajność spada, co prowadzi do dalszych frustracji i napięć. Jak sobie z tym radzić? Z jednej strony przełożeni / organizacje powinny dążyć do równomiernego rozkładu zadań, dbając przy tym o odpowiednią politykę zatrudnienia. Z drugiej strony sami pracownicy powinni zgłaszać swoim przełożonym przeciążenie zadaniami – zwrócić się do nich w celu wyznaczenia priorytetów, a także zadań, które można odłożyć w czasie.

Niekorzystne warunki pracy

Jednym z głównych czynników wywołujących stres w miejscu pracy są nieodpowiednie warunki zatrudnienia. Nieprzyjazne środowisko pracy, takie jak hałas czy złe oświetlenie, mogą znacząco wpływać na samopoczucie pracowników. Długotrwałe przebywanie w takich warunkach prowadzi do zwiększonego napięcia i frustracji, co nie sprzyja efektywności. 

Brak wsparcia społecznego

Relacje międzyludzkie w miejscu pracy mają ogromny wpływ na poziom stresu. Jeśli pracownik czuje się osamotniony lub nie ma wsparcia ze strony współpracowników bądź przełożonych, może czuć się izolowany. Powszechnie dostępne badania (raport State of the Global Workplace: 2024 Report – Instytut Gallupa), mówią o tym, że nawet 20% pracowników na świecie doświadcza codziennej samotności. Samotność jest najwyższa u pracowników całkowicie zdalnych.

Biorąc pod uwagę fakt, że w dzisiejszych czasach wiele firm praktykuje modele pracy zdalnej lub hybrydowej, problem samotności może nabierać na sile. Warto, by organizacje dbały o przyjazne środowisko pracy, zachęcające pracowników do przyjścia do biura, a także organizowały wspólne spotkania / integracje sprzyjające nawiązywaniu relacji oraz budowaniu wzajemnego wsparcia społecznego.

Narzędzia i techniki zarządzania stresem

Istnieje wiele metod i narzędzi, które pomagają lepiej zarządzać swoim stresem oraz emocjami. Opierają się one zarówno na pracy z ciałem, oddechem, jak i pracy związanej z umysłem (postrzeganie sytuacji stresującej, dobre planowanie czy organizacja pracy). Poniżej opisujemy kilka przykładowych technik. 

Przeczytaj także: Zarządzanie stresem w miejscu pracy

Techniki poznawcze i relaksacyjne

Techniką, która zyskuje na coraz większej popularności w kontekście zarządzania stresem jest tzw. mindfulness, czyli uważność. Dzięki praktykom uważności pracownicy mogą nauczyć się koncentracji na chwili obecnej, co sprzyja redukcji stresu. 

Techniki mindfulness obejmują medytacje oraz ćwiczenia oddechowe, co pozwala na lepsze zrozumienie swoich emocji i reakcji na bodźce zewnętrzne. Niezwykle pomocna dla niektórych osób jest także technika polegająca na wizualizacji, czyli wyobrażaniu sobie spokojnych scen, obrazów – może ona przynieść ulgę i zredukować odczuwane napięcie. 

Niezwykle skuteczne są także wszelkie techniki relaksacyjne, mające na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego i uspokojenie umysłu. Pomagają one przerwać błędne koło negatywnych myśli i reakcji fizjologicznych, które towarzyszą stresowi. Warto wypróbować kilka i znaleźć tę, która najlepiej sprawdza się w Twoim przypadku.

Planowanie zadań

Bardzo ważna w kontekście zarządzania stresem jest także dobra organizacja pracy. Planując swoje zadania oraz ustalając priorytety, pracownicy mogą uniknąć nadmiernego obciążenia. Istnieje wiele narzędzi, takich jak kalendarze, aplikacje do zarządzania projektami czy techniki typu „Pomodoro”, które pomagają w efektywnym planowaniu dnia. Na przemyślane zarządzanie czasem warto poświęcić kilka minut na początku dnia, aby zwiększyć swoją produktywność i zredukować stres w jego dalszej części. 

Regularne przerwy w pracy

Regularne przerwy w pracy to doskonały sposób na zniwelowanie stresu. Krótkie chwile relaksu pozwalają na odprężenie się, zwłaszcza w intensywnych momentach. Nawet 5-10-minutowe przerwy na rozciąganie się, spacer czy picie wody mogą znacząco poprawić samopoczucie i zwiększyć zdolność do koncentracji. Warto zachęcać pracowników do robienia przerw, gdyż to właśnie takie małe rzeczy mogą pomóc uniknąć wypalenia zawodowego czy wielu innych zdecydowanie poważniejszych konsekwencji.  

Oczywiście poza powyższymi technikami, nie można zapominać o znaczeniu naszego stylu życia dla poziomu odczuwanego stresu. Aktywność fizyczna, zdrowa dieta, sen, unikanie używek oraz budowanie wspierających relacji są kluczowe dla naszego codziennego dobrostanu.

Balans – Klucz do sukcesu!

Jak widać zarządzanie stresem w miejscu pracy powinno być priorytetem zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Wprowadzenie odpowiednich praktyk, dbałość o dobre warunki pracy oraz stworzenie przyjaznej atmosfery sprzyjającej relacjom międzyludzkim przekładają się nie tylko na lepsze wyniki organizacji, ale co najważniejsze zadowolenie jej pracowników. 

Połączenie technik radzenia sobie ze stresem oraz kultury organizacyjnej, która wspiera osoby zatrudnione, może przyczynić się do stworzenia harmonijnej i efektywnej wspólnoty zawodowej. Balans między życiem zawodowym a prywatnym to klucz do sukcesu w zarządzaniu stresem w miejscu pracy.

Na temat odpowiedniego zarządzania stresem w miejscu pracy mówimy m.in. podczas naszych szkoleń z zakresu mental health oraz kultury wellbeingu w organizacji.